کد مطلب:231279 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:225
معرفی امام
امام هشتم علیه السلام، ضمن اشاره به شرایط خاص زمانی و مكانی تولد امام عصر علیه السلام، به مخفی بودن جایگاه ولادت آن حضرت اشاره دارند چنانچه می فرمایند:
«... رجلا خفی المولد و المنشأ غیر خفی فی نسبه». [1] .
(حضرت مهدی علیه السلام) مردی است كه علیرغم روشن بودن نسب او بر همگان، مخفیانه بدنیا می آید.
علیرغم بیان ویژگی ها و خصوصیات آن حضرت، امام هشتم از شك برخی افراد نسبت به آن وجود مقدس، خبر می دهند:
«... هو الذی یشك الناس فی ولادته». [2] .
او كسی كه مردم در ولادت او دچار تردید می شوند.
زمامداران ستمگر عباسی از ویژگی های آن حضرت خبر داشتند، لذا وجود مباركش را برای سلطنت خود خطری بزرگ می دانستند.
[ صفحه 104]
بنابراین خانه امام حسن عسكری علیه السلام را تحت نظر داشته و درصدد بودند، به محض اطلاع از تولد فرزندی پسر برای آن حضرت، او را از بین ببرند، به همین منظور بارها به خانه امام یازدهم مأمورانی گسیل می داشتند. اما خداوند برای در امان ماندن آن وجود مبارك، مقدر فرمود تا آن حضرت در یك شرایط استثنایی به گونه ای بدنیا بیاید، كه حتی نزدیكترین افراد هم، متوجه نگردند و در نتیجه بسیاری از افراد طبق فرموده ی امام علیه السلام در اصل تولد آن حضرت دچار تردید شدند.
نظر به اینكه پس از تولد آن وجود گرامی تا مدتی شرایط اقتضا می كرد كه مسأله ولادت امام، همچنان مخفی بماند، لذا آن معدود افراد كه از جریان تولد حضرت آگاه بودند، موظف بودند آن را در جایی اظهار نكنند، و حضرت عسكری علیه السلام نیز در این زمینه سعی تمام داشتند، كه جز بعضی از خواص، كس دیگری از آن مطلع نگردد.
حضرت رضا علیه السلام با توجه به چنین شرایطی می فرمود:
«لا یری جسمه و لا یسمی باسمه». [3] .
جسمش (حضرت مهدی علیه السلام) دیده نشود، و نامش برده نگردد.
روایات زیادی درباره نهی از ذكر نام آن حضرت نقل شده كه از بررسی مجموع آنها می توان احتمال داد كه این امر اختصاص به زمان غیبت صغری داشته؛ چرا كه در آن ایام تهدیداتی متوجه جان آن حضرت بوده است.
علی رغم این همه دشواری ها، جهت تقویت بیشتر ایمان و اعتقاد
[ صفحه 105]
مردم به آن وجود مقدس، بسیاری از ویژگی ها و اوصاف حضرت مهدی علیه السلام توسط ائمه بزرگوار شیعه، بیان گردیده است.
از جمله، حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام در ضمن روایتی می فرمایند:
«... بأبی و أمی سمی جدی». [4] .
پدر و مادرم بفدای او (امام عصر علیه السلام) كه همنام جدم رسول خداست.
در روایت دیگری آن حضرت را به عنوان چهارمین فرزندشان معرفی می فرماید:
«... الرابع من ولدی ابن سیدة الاماء». [5] .
امام زمان علیه السلام چهارمین فرزند من، و مادرش بهترین كنیزان است.
زمانی كه دعبل، اشعار جانسوز خود را در محضر امام هشتم علیه السلام قرائت كرد و در ضمن اشعار خود اشاره به ظهور امام زمان علیه السلام نمود، حضرت پس از تشویق و تأیید او، فرمودند: ای خزاعی، آیا می دانی این امام كیست و چه موقع قیام می كند؟ سپس حضرت رضا علیه السلام به معرفی حضرت مهدی علیه السلام پرداختند:
«یا دعبل! الامام بعدی محمد ابنی، و بعد محمد ابنه علی، و بعد علی ابنه الحسن، و بعد الحسن ابنه الحجة القائم المنتظر فی غیبته، المطاع فی ظهوره، لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول
[ صفحه 106]
الله عزوجل ذلك الیوم حتی یخرج فیملأ الأرض عدلا كما ملئت جورا». [6] .
ای دعبل! امام بعد از من پسرم محمد، و بعد از محمد پسرش علی، و بعد از علی فرزند او حسن، و بعد از حسن فرزندش، حجت قائم منتظر خواهد بود، كه در دوران غیبتش انتظارش را می كشند و در زمان ظهورش، اطاعتش می نمایند. اگر از عمر دنیا، تنها یك روز باقی مانده باشد همان یك روز را خداوند آن قدر طولانی گرداند تا اینكه او قیام كند و زمین را مالامال از عدل نماید، چنانكه از ظلم پر شده باشد.
از جمله امور مهمی كه حضرت رضا علیه السلام در زمان خود به آن همت گماردند آن است كه وقتی مأمون بر اساس اهداف پلید خود آن حضرت را به پذیرش ولایت عهدی وادار كرد، بیشتر شیعیان - كه از حقیقت این نیرنگ آگاه نبودند - گمان می كردند كه صاحب الامری كه در سخنان پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه معصومین علیهم السلام به ظهورش مژده داده شده است حضرت رضا علیه السلام می باشند. لذا آن حضرت در مناسبت های مختلف ضمن رفع این شبهه به معرفی بیشتر صاحب الامر علیه السلام مبادرت می فرمود.
در این باره، از ایوب بن نوح روایت شده است كه: روزی خدمت علی بن موسی الرضا علیه السلام عرض كردم: ای فرزند رسول خدا! حالا كه همه ی مردم با شما بیعت كرده اند و سكه به نام مبارك شما زده شده، امیدوارم آن صاحب الامر شما باشید و بدون اینكه نیازی بجنگ باشد،
[ صفحه 107]
حكومت به شما منتقل شود.
حضرت در پاسخ فرمودند: «كسی از ما نیست كه نامه ها و پرسشها و اموال به طرف او سرازیر شود... مگر اینكه او به شهادت رسد تا وقتی كه خداوند مردی را برای این كار برانگیزد، كه تولد او علی رغم روشن بودن نسبش، مخفی خواهد بود». [7] .
در همین زمینه وقتی ریان بن صلت به حضرت رضا علیه السلام عرض می كند آیا صاحب الامر شما هستید؟
حضرت می فرمایند:
«أنا صاحب الأمر ولكنی لست بالذی أملاها عدلا كما ملئت جورا. و كیف أكون ذلك علی ما تری من ضعف بدنی، و ان القائم هو الذی اذا خرج كان فی بن الشیوخ و منظر الشبان؛ قویا فی بدنه حتی لو مد یده ای أعظم شجرة علی وجه الأرض لقلعها و لو صاح بین الجبال لتد كدكت صخورها...» [8] .
من صاحب این امر - ولایت - هستم، ولی آن كسی كه زمین را پس از پر شدن از جور و ظلم از عدل و داد پر خواهد ساخت نیستم. با این ضعف بدنی كه در من می بینی، چگونه می توانم او باشم؟! در حالی كه قائم كسی است كه وقتی ظهور نماید، در سن پیران ولی در سیمای جوانان خواهد بود. او به قدری نیرومند است كه اگر دست مباركش را به طرف تنومندترین درختان روی زمین دراز كند آن را از ریشه بركند و اگر در میان كوهها بانگ برآورد، صخره ها فرو ریزند.
[ صفحه 108]
بدینوسیله ضمن توصیف ویژگی های جسمانی آن حضرت، مردم را از اشتباهی كه دچار شده اند رهائی می بخشد.
«... رجلا خفی المولد و المنشأ غیر خفی فی نسبه». [1] .
(حضرت مهدی علیه السلام) مردی است كه علیرغم روشن بودن نسب او بر همگان، مخفیانه بدنیا می آید.
علیرغم بیان ویژگی ها و خصوصیات آن حضرت، امام هشتم از شك برخی افراد نسبت به آن وجود مقدس، خبر می دهند:
«... هو الذی یشك الناس فی ولادته». [2] .
او كسی كه مردم در ولادت او دچار تردید می شوند.
زمامداران ستمگر عباسی از ویژگی های آن حضرت خبر داشتند، لذا وجود مباركش را برای سلطنت خود خطری بزرگ می دانستند.
[ صفحه 104]
بنابراین خانه امام حسن عسكری علیه السلام را تحت نظر داشته و درصدد بودند، به محض اطلاع از تولد فرزندی پسر برای آن حضرت، او را از بین ببرند، به همین منظور بارها به خانه امام یازدهم مأمورانی گسیل می داشتند. اما خداوند برای در امان ماندن آن وجود مبارك، مقدر فرمود تا آن حضرت در یك شرایط استثنایی به گونه ای بدنیا بیاید، كه حتی نزدیكترین افراد هم، متوجه نگردند و در نتیجه بسیاری از افراد طبق فرموده ی امام علیه السلام در اصل تولد آن حضرت دچار تردید شدند.
نظر به اینكه پس از تولد آن وجود گرامی تا مدتی شرایط اقتضا می كرد كه مسأله ولادت امام، همچنان مخفی بماند، لذا آن معدود افراد كه از جریان تولد حضرت آگاه بودند، موظف بودند آن را در جایی اظهار نكنند، و حضرت عسكری علیه السلام نیز در این زمینه سعی تمام داشتند، كه جز بعضی از خواص، كس دیگری از آن مطلع نگردد.
حضرت رضا علیه السلام با توجه به چنین شرایطی می فرمود:
«لا یری جسمه و لا یسمی باسمه». [3] .
جسمش (حضرت مهدی علیه السلام) دیده نشود، و نامش برده نگردد.
روایات زیادی درباره نهی از ذكر نام آن حضرت نقل شده كه از بررسی مجموع آنها می توان احتمال داد كه این امر اختصاص به زمان غیبت صغری داشته؛ چرا كه در آن ایام تهدیداتی متوجه جان آن حضرت بوده است.
علی رغم این همه دشواری ها، جهت تقویت بیشتر ایمان و اعتقاد
[ صفحه 105]
مردم به آن وجود مقدس، بسیاری از ویژگی ها و اوصاف حضرت مهدی علیه السلام توسط ائمه بزرگوار شیعه، بیان گردیده است.
از جمله، حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام در ضمن روایتی می فرمایند:
«... بأبی و أمی سمی جدی». [4] .
پدر و مادرم بفدای او (امام عصر علیه السلام) كه همنام جدم رسول خداست.
در روایت دیگری آن حضرت را به عنوان چهارمین فرزندشان معرفی می فرماید:
«... الرابع من ولدی ابن سیدة الاماء». [5] .
امام زمان علیه السلام چهارمین فرزند من، و مادرش بهترین كنیزان است.
زمانی كه دعبل، اشعار جانسوز خود را در محضر امام هشتم علیه السلام قرائت كرد و در ضمن اشعار خود اشاره به ظهور امام زمان علیه السلام نمود، حضرت پس از تشویق و تأیید او، فرمودند: ای خزاعی، آیا می دانی این امام كیست و چه موقع قیام می كند؟ سپس حضرت رضا علیه السلام به معرفی حضرت مهدی علیه السلام پرداختند:
«یا دعبل! الامام بعدی محمد ابنی، و بعد محمد ابنه علی، و بعد علی ابنه الحسن، و بعد الحسن ابنه الحجة القائم المنتظر فی غیبته، المطاع فی ظهوره، لو لم یبق من الدنیا الا یوم واحد لطول
[ صفحه 106]
الله عزوجل ذلك الیوم حتی یخرج فیملأ الأرض عدلا كما ملئت جورا». [6] .
ای دعبل! امام بعد از من پسرم محمد، و بعد از محمد پسرش علی، و بعد از علی فرزند او حسن، و بعد از حسن فرزندش، حجت قائم منتظر خواهد بود، كه در دوران غیبتش انتظارش را می كشند و در زمان ظهورش، اطاعتش می نمایند. اگر از عمر دنیا، تنها یك روز باقی مانده باشد همان یك روز را خداوند آن قدر طولانی گرداند تا اینكه او قیام كند و زمین را مالامال از عدل نماید، چنانكه از ظلم پر شده باشد.
از جمله امور مهمی كه حضرت رضا علیه السلام در زمان خود به آن همت گماردند آن است كه وقتی مأمون بر اساس اهداف پلید خود آن حضرت را به پذیرش ولایت عهدی وادار كرد، بیشتر شیعیان - كه از حقیقت این نیرنگ آگاه نبودند - گمان می كردند كه صاحب الامری كه در سخنان پیامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه معصومین علیهم السلام به ظهورش مژده داده شده است حضرت رضا علیه السلام می باشند. لذا آن حضرت در مناسبت های مختلف ضمن رفع این شبهه به معرفی بیشتر صاحب الامر علیه السلام مبادرت می فرمود.
در این باره، از ایوب بن نوح روایت شده است كه: روزی خدمت علی بن موسی الرضا علیه السلام عرض كردم: ای فرزند رسول خدا! حالا كه همه ی مردم با شما بیعت كرده اند و سكه به نام مبارك شما زده شده، امیدوارم آن صاحب الامر شما باشید و بدون اینكه نیازی بجنگ باشد،
[ صفحه 107]
حكومت به شما منتقل شود.
حضرت در پاسخ فرمودند: «كسی از ما نیست كه نامه ها و پرسشها و اموال به طرف او سرازیر شود... مگر اینكه او به شهادت رسد تا وقتی كه خداوند مردی را برای این كار برانگیزد، كه تولد او علی رغم روشن بودن نسبش، مخفی خواهد بود». [7] .
در همین زمینه وقتی ریان بن صلت به حضرت رضا علیه السلام عرض می كند آیا صاحب الامر شما هستید؟
حضرت می فرمایند:
«أنا صاحب الأمر ولكنی لست بالذی أملاها عدلا كما ملئت جورا. و كیف أكون ذلك علی ما تری من ضعف بدنی، و ان القائم هو الذی اذا خرج كان فی بن الشیوخ و منظر الشبان؛ قویا فی بدنه حتی لو مد یده ای أعظم شجرة علی وجه الأرض لقلعها و لو صاح بین الجبال لتد كدكت صخورها...» [8] .
من صاحب این امر - ولایت - هستم، ولی آن كسی كه زمین را پس از پر شدن از جور و ظلم از عدل و داد پر خواهد ساخت نیستم. با این ضعف بدنی كه در من می بینی، چگونه می توانم او باشم؟! در حالی كه قائم كسی است كه وقتی ظهور نماید، در سن پیران ولی در سیمای جوانان خواهد بود. او به قدری نیرومند است كه اگر دست مباركش را به طرف تنومندترین درختان روی زمین دراز كند آن را از ریشه بركند و اگر در میان كوهها بانگ برآورد، صخره ها فرو ریزند.
[ صفحه 108]
بدینوسیله ضمن توصیف ویژگی های جسمانی آن حضرت، مردم را از اشتباهی كه دچار شده اند رهائی می بخشد.
[1] منتخب الاثر، ص 288.
[2] بحارالانوار، ج 52، ص 321.
[3] منتخب الاثر، ص 262.
[4] بحارالانوار، ج 51، ص 152.
[5] همان، ج 52، ص 321.
[6] همان، ج 51، ص 154.
[7] غيبت نعماني، باب 10، ح 9.
[8] منتخب الاثر، ص 221، ح 2.